Bệnh đậu gà là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và năng suất đàn gia cầm nếu không được kiểm soát kịp thời. Căn bệnh này do virus Avipoxvirus gây ra đặc biệt trong môi trường chuồng trại thiếu vệ sinh. Bài viết này GA179 sẽ cung cấp thông tin chi tiết về căn bệnh này.
Nguyên nhân gây bệnh đậu gà
Nguyên nhân chính của dịch đậu trên gà xuất phát từ virus Avipoxvirus, với cơ chế xâm nhập và lây lan đặc trưng. Hiểu rõ nguồn gốc và cách thức hoạt động của virus giúp người chăn nuôi chủ động phòng tránh hiệu quả.
Cách virus Avipoxvirus hoạt động
Virus Avipoxvirus xâm nhập vào cơ thể gia cầm qua các vết thương nhỏ trên da hoặc niêm mạc thường do côn trùng hút máu như muỗi, bọ chét mang từ kê bệnh sang kê khỏe.
Sau khi nhiễm, virus nhân lên trong tế bào da hoặc niêm mạc, tạo ra các nốt đậu đặc trưng. Thời gian ủ virus kéo dài từ 4-10 ngày, tùy thuộc vào sức khỏe của kê và mức độ tiếp xúc với virus.
Yếu tố thúc đẩy lây lan
Môi trường chuồng trại bẩn, ẩm thấp hoặc đông đúc là điều kiện lý tưởng cho virus gây bệnh đậu gà phát triển. Côn trùng trung gian như muỗi, ruồi hoạt động mạnh vào mùa khô hanh hoặc mùa mưa, làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Ngoài ra, việc sử dụng chung máng ăn, máng uống không vệ sinh hoặc tiếp xúc trực tiếp với kê bệnh cũng góp phần khiến virus lan rộng trong đàn.
Triệu chứng nhận biết bệnh đậu gà
Triệu chứng của bệnh đậu gà biểu hiện qua hai thể chính: thể ngoài da và thể niêm mạc, mỗi thể có dấu hiệu đặc trưng riêng. Nhận diện sớm giúp cách ly và điều trị kịp thời, giảm thiểu thiệt hại.
Triệu chứng thể ngoài da
Thể ngoài da thường xuất hiện các nốt đậu ở vùng da không lông như mào, tích, quanh mắt, mép miệng hoặc chân. Ban đầu, nốt đậu là những sần nhỏ màu trắng, sau vài ngày chuyển thành mụn nước màu vàng xám sần sùi kích thước từ 2-5mm.
Khi mụn vỡ, chúng sẽ khô lại, đóng vảy nâu sẫm bong tróc sau 7-14 ngày và để lại sẹo nhỏ. Gia cầm mắc thể này thường vẫn ăn uống được, nhưng nếu nốt mọc gần mắt hoặc miệng, có thể gây viêm nhiễm.
Triệu chứng thể niêm mạc
Thể niêm mạc khi bị bệnh đậu gà thì nghiêm trọng hơn, thường gặp ở con non. Gà biểu hiện khó thở, ủ rũ, bỏ ăn do màng giả màu trắng hoặc vàng xuất hiện ở niêm mạc miệng, hầu họng, khí quản.
Lớp màng này dày lên sẽ gây nghẹt thở nếu không xử lý. Khi bong ra nó sẽ để lại vết loét đỏ và dễ nhiễm trùng. Nếu màng giả lan đến mắt hoặc mũi, kê có thể bị mù tạm thời hoặc ngạt thở, dẫn đến tử vong.
Biện pháp phòng ngừa và điều trị bệnh đậu ở gà
Hiện chưa có thuốc đặc trị virus gây tình trạng đậu ở gia cầm, nhưng các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa bội nhiễm giúp kê hồi phục nhanh chóng. Tùy mức độ mà bạn có thể áp dụng điều trị tại nhà hoặc nhờ hỗ trợ chuyên môn.
Chăm sóc nhà
Đối với thể ngoài da, bạn hãy dùng nước muối loãng rửa sạch nốt đậu, sau đó bôi dung dịch xanh methylen 2% hoặc cồn iod 1-2% từ 1-2 lần/ngày trong 3-5 ngày. Nếu nốt lớn, hãy dùng dao sắc cắt bỏ, rồi bôi thuốc sát khuẩn để tránh nhiễm trùng. Quan trọng hơn hết hãy đảm bảo chuồng trại thoáng mát và cung cấp thức ăn mềm, giàu dinh dưỡng như cám trộn rau xanh để tăng sức đề kháng.
Sử dụng thuốc hỗ trợ hồi phục
Để ngăn bội nhiễm vi khuẩn, bạn nên trộn kháng sinh như Amoxycol hoặc Tetracyclin vào thức ăn, liều lượng theo hướng dẫn và dùng liên tục 3-5 ngày. Bổ sung vitamin A, C, B-complex và chất điện giải giúp kê phục hồi nhanh. Nếu kê khó thở hoặc nhiễm trùng nặng, liên hệ bác sĩ thú y để được kê đơn thuốc đặc hiệu hơn.
Tiêm vắc-xin
Nếu gà của bạn chưa dính bệnh đậu gà thì bạn có thể phòng ngừa trước qua vắc-xin. Với như loại này thì vắc-xin Fowl Pox là biện pháp hiệu quả nhất. Con non 7-10 ngày tuổi sẽ tiêm liều đầu tiên dưới da cánh và kiểm tra sau 5-7 ngày để đảm bảo miễn dịch (nếu không thấy nốt đậu nhỏ, cần tiêm lại).
Gà đẻ thì tiêm nhắc lại trước khi vào giai đoạn sinh sản để duy trì kháng thể. Bạn hãy lưu ý bảo quản vắc-xin ở nhiệt độ 2-8°C để đảm bảo chất lượng.
Kiểm soát côn trùng
Bạn nên dọn dẹp chuồng trại thường xuyên cũng như phun thuốc khử trùng định kỳ 1-2 lần/tháng bằng các dung dịch như Virkon hoặc Iodine. Đặc biệt nên lắp lưới chống côn trùng quanh chuồng, dùng bẫy hoặc thuốc diệt muỗi, ruồi để giảm nguy cơ lây lan virus. Hãy cách ly những con gia cầm mới nhập đàn ít nhất 14 ngày trước khi hòa nhập để tránh mầm mống tiềm ẩn.
Bệnh đậu gà tuy không gây tử vong hàng loạt nhưng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và năng suất đàn gia cầm. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng trị giúp bạn bảo vệ đàn gà hiệu quả. Hãy cùng GA179 tiêm vắc-xin và duy trì vệ sinh chuồng trại để ngăn chặn mối đe dọa này triệt để.
Xem thêm: Bệnh Gà Rù – Dấu Hiệu Và Cách Điều Trị Căn Bệnh Nguy Hiểm
